janagaIt kI laÜk–saMvÜdnaa Aİr saİndya-

ihndI mÜM gaIt–kavya kI ApnaI ek samaRw prmpra rhI hO. nayaI kivata ko dİr ko phlÜ ko saBaI ihndI kivayaÜM nÜ ApnÜ samaya ko jaIvana­yaqaaqa- Aİr jaIvana–AnauBavaÜM kÜ p`aya: gaItÜM ko maaQyama sÜ hI vya@t krnÜ ka saaqa-k p`yaasa ikyaa Aİr ]sa dİr ko bahut sÜ gaIt Aaja BaI ihndI kivata kI AmaUlya QarÜhr maanÜ jaato hOM. svaaQaInata AandÜlana ko dİr mÜM eosÜ bahut sÜ gaIt jana–jaagarNa Aİr laÜk–AiBavyai@t ka mau#ya AaQaar BaI rho. ihndI kI p`gaitSaIla kavya–prmpra mÜM tÜ gaItÜM kI mau#ya BaUimaka rhI hI‚ nayaI kivata yaa Cndmau@t kivata ko dİr mÜM BaI gaIt ka mah%va kBaI kma nahIM huAa. nayaI kivata ko samaanaantr vaYaÜ-M tk navagaIt rcÜ jaato rho Aİr ihndI kI rMgaIna p~–pi~kaAÜM mÜM ]nhoM pUro ]%saah sÜ Capa jaata rha. [nhIM navagaItÜM ko dİr mÜM eosÜ jana–gaIt BaI rcÜ gayÜ jaÜ AagÜ cala kr mÜhnatkSa tbakÜM Aİr Aama janata kI laÜk–AiBavyai@t ka AaQaar bana gayÜ.

[sa eoithaisak p`iËyaa mÜM ek AjaIba baat yah BaI doKnÜ mÜM Aaš ik yahI janagaIt janata ko jaIvana–saMGaYa- mÜM ApnaI rcanaa%mak BaagaIdarI ko calato sa<aa–vyavasqaa Aİr saaih%yakarÜoM ko ek Kasa vaga- mÜM inarntr AaMK kI ikrikrI banÜ rho. vÜ lagaatar [sa baat ka p`ya%na krto rho hOoM ik kivata Aİr saaih%ya ]na jİsÜ saaih%yavaaidyaÜM ko baIca ka hI Sagala bana kr rho‚ ]sÜ Aama janata ko duK–tklaIf Aİr saMGaYa- sÜ jaÜD,naa na ]nako ApnÜ Aist%va ko ilae AcCa hO Aİr na saaih%ya ko ilae. caUMik sa<aa p`itYzanaÜM Aİr p`kaSana ko baD,o izkanaÜM pr [nhIM saaih%yavaaidyaÜM ka Asar Aİr kbjaa rha hO‚ [sailae laÜk–saMvÜdnaaAÜM Aİr jana–saMGaYaÜ-M sÜ jauD,I kivata ko p`kaSana Aİr p`caar–p`saar ko Avasar saIimat hI ]plabQa rho. yah isqait na kovala laÜk sÜ jauD,I kivata Aİr janagaIt ko saaqa rhI‚ bailk jana–saaih%ya kI saBaI ivaQaaAÜM  ko saaqa kmaÜvÜSa  yahI isqait rhI. janavaadI kivata  Aİr jana–gaIt eosÜ  dİr mÜM mÜhnatkSa tbakÜM Aİr Aama pazk–EÜataAÜM ko baIca ek Alaga trh  ka maahİla banaato rho hOM – vÜ eosÜ  saamaiyak  masalaÜM Aİr jvalaMt savaalaÜM kÜ ]zato rho hOM‚ jaÜ laÜgaÜM kI rÜjamara- kI ŸndgaI sÜ gahra tallauk  rKto hOM. eosÜ hI maahİla mÜ jana–AakaMxaa ko Anau$p kivata mÜM vah svar  ]Bar kr saamanÜ Aata hO‚ jaÜ ]sa vyavasqaa kÜ caunaİtI dota–saa p`tIt hÜta hO :

               baÜkr ApnaI ]mar Kot maMo À hma @yaÜM  jaulma sahoM

                rÜTI  donÜ vaalÜ @yaÜM À Kud kÜ kmajaÜr khoM‚

                eosaa khnÜ vaalaa hÜgaa‚ kÜš nayaa dlaala‚

                    baihnaa rÜTI huš savaala .

ApnÜ  gaItÜM mÜM eosÜ hI tlK savaala ]zanÜ vaalaI kvaiya~I Saaint saumana samakalaIna ihndI kivata ko [sa ]laJÜ hue dİr mÜM ApnaI Alaga  phcaana lÜkr saamanÜ AatI hMO. vÜ ipClÜ caar dSakÜM sÜ kavya–lÜKna  ko xÜ~ mÜM saiËya hOM Aİr Aba tk ]nako dsa kavya–saMga`h  p`kaiSat hÜ cauko hOM. saV–p`kaiSat  saMga`h 'pMK pMK Aasamaana' ]nako ek saİ ek gaItÜM ka eosaa saMcayana hO‚ ŸsamÜM ]nakI kavya­yaa~a  ka samaga` ivakasa saMkilat huAa hO Aİr [sa p`itinaiQa  cayana ka saMpadna ikyaa hO ihndI ko vairYz kiva Aİr   lÜKk  naicakota  nÜ‚ ŸnhaMonÜ  ]nako Aba tk  p`kaiSat  saBaI gaIt saMga`hÜM  mÜM sÜ cauinanda  gaItÜM ka cayana kr ek AnaUza saMklana tOyaar ikyaa hO.

saMcayana ko p`armBa mÜ Saaint saumana kI gaIt­yaa~a  pr Apnaa saargaiBa-t  ivavÜcana  p`stut  krto hue ]nako gaItÜM kI Antva-stu‚ AnauBava–saMsaar Aİr rcanaa kİSala  kI KUibayaÜM kÜ ]jaagar  krto hue vÜ ilaKto hOM : ’ Saaint saumana ko gaItÜM maMo mİiqalaI  saMsÌit  Aİr laÜkBaaYaa  kI imazasa Aİr maaQaurI hO tÜ kmalaa‚ baagamatI Aİr kÜsaI kI vÜgavatI Qaara Aİr  ]<aala  trMgaÜM kI ixap`ta  Aİr AavÜga BaI hO…ºº ]nako AnauBavaÜM  ka paT bahut caİD,a hO Aİr jamaIna ]va-r. [sako AnÜk  rMga Aİr KuSabaU hOM. [samÜM rMga–ibarMgÜ  poD–pİQÜ‚  lata–vanaspityaaM‚ fla–fUla‚ pSau–pxaI‚ jaIva–jantu‚ fsalÜM‚ manauYyaÜM kI jaIvana isqaityaÜM‚ jaIvana saMGaYa- Aİr maui@t saMGaYa-  kI A%yant  hI rMgaIna duinayaa hO. Saaint saumana nÜ ApnÜ gaItÜM maMo laÜkBaaYaa ko SabdÜM‚ laÜkÜi@tyaÜM‚ CndÜM  Aİr QaunaÜM  kÜ Antd-RiYT  ko saaqa klaa%mak  ZMga sÜ iprÜyaa hO‚ ŸsasÜ  ]nako gaItÜM kI klaa%makta inaKr gaš hO.‘

naicakota  nÜ ApnÜ [sa ivavÜcana mÜM ihndI ko vairYz kiva kumaarond` parsanaaqaisaMh‚ AalaÜcak Da^º mİnÜjar paNDoya  Aİr Da^º kmalaa p`saad ko ivavÜcana  ko hvaalÜ sÜ yah roKaMikt ikyaa hO ik Saaint saumana ApnaI AnaUzI laÜk–saMvÜdnaa Aİr klaa%mak AiBavyai@t ko karNa ihndI kivata mÜM Apnaa ivaiSaYT sqaana rKtI hOM. yahI nahIM  Saaint saumana ko [na gaItÜM ko baaro mÜM Da^º rovatIrmaNa  ka tÜ yahMa tk maananaa hO ik ]nako gaItÜM mÜM jayadova BaI hO‚ ivaVapit BaI hOM Aİr Sau$AatI dİD,  ko naagaaja-na BaI.……º ]nako gaItÜM mÜM imaiqalaa  kÜ gaMBaIr  rcanaa%mak  p`itinaiQa%va imalaa hO. mİiqala  saMsÌit  ko vÜ  saaro ]pkrNa jaÜ naagaaja-una kI kivata kÜ Amarta donÜ vaalÜ hOM‚ baD,o SaalaIna trIkÜM sÜ Saaint saumana ko gaItÜM mÜM saiËya hOM.‘

caar dSakÜoM kI [sa kavya­yaa~a mÜM Akivata‚ nayaI kivata‚ navagaIt Aİr janavaadI kivata ko ]qala–puqala sÜ Baro dİr mÜM jana–gaItÜM ko maaQyama sÜ ApnaI jagah banaanaa kÜš Aasaana kama nahIM qaa. yaVip ihndI mÜM nayaI kivata ko samaanaantr navagaIt Aİr janagaIt ilaKnÜ kI ek samaRw prmpra rhI hO‚ jahaM sauBad`a kumaarI caİhana sÜ lÜkr BavaanaI p`saad imaEa‚ kodarnaaqa Aga`vaala‚ naagaajau-na‚ rmÜSa rMjak hrISa BaadanaI‚ ASvaGaÜYa Aaid kivayaÜM kI ek lambaI EaRMKlaa rhI hO‚ ŸnhÜMnÜ nayaI kivata ko samaanaantr bÜhtrIna janavaadI kivata Aİr janagaIt ilaKo Aİr ]nhoM mÜhnatkSa tbakÜM mÜM vyaapk laÜkip`yata BaI haisala huš. Saaint saumana ]saI kavya–prmpra kI ek saSa@t kD,I hMO‚ Ÿnako gaItÜM mÜM navagaItÜM ko dİr kI }ba‚ GauTna‚ TUTna‚ Aa%ma–inavaa-sana‚ tnaava Aİr AmaanavaIya jaIvana isqaityaÜM ko dmaGaÜMTU vaatavarNa sÜ inajaat panÜ kI na kovala tIva` CApTahT vya@t huš hO‚ bailk AmaanavaIya SaÜYaNa‚ Asamaanata‚ Anyaaya Aİr Avyavasqaa ko p`it gahra AaËÜSa BaI p`kT huAa hO –

                Aba jaba KulaI jaubaanaÀ sahoMgÜ nahIM duKÜM kÜ

                huš laD,aš toja calÜ À dsto laD,nÜ kÜ‚

                iksakI huš majaala‚ hmÜM rÜko baZ,naa

                hÜM garIba KuSahala‚ yahI Apnaa sapnaa.

     ³gavaahI mat donaa‚ pRYz 96´

Saaint saumana ko gaItÜM mÜM sama–saamaiyak jaIvana yaqaaqa- kI saSa@t AiBavyai@t ko saaqa  pairvaairk sambanQaÜM‚ maanavaIya BaavanaaAÜM Aİr p`Ìit ko saaqa manauYya ko irStÜM kI AnaUzI CivayaaM doKto hI banatI hOM. ]nako p`omagaItÜM kI KUbaI yah hO ik yahaM p`omaI yaa p`oimaka ko AntrMga p`Naya inavÜdna ko sqaana  pr jaIvana–saMGaYa- ko baIca hI Eaimak–dmpi<ayaÜM ko p`Naya–Baava Aİr Eama ka saİndya- ApnaI pUrI ragaa%makta ko saaqa p`kT huAa hO :

1º haqa ko gaT\zo kBaI jaÜ À cİna pakr lagÜ duKnÜ
Pyaar vÜ pakr tumharo À krInÜ sÜ lagÜ kmanÜ
                ³fUlavaalaI AaMK‚ PRa042´

2ºAbako kaT rha jaba mİM Kud
ApnÜ haqaÜM fsalÜM
pasa tumharo haqaÜM ka BaI
khta imalakr hMsa lÜM‚
    ³$kta nahIM Pyaar‚ pR048´

Aİr yahI Pyaar jaba saV: sauhaigana bÜTI ko p`it maaM kI AaMKÜM mÜM ]maD,ta hO tÜ ]sakI AiBavyai@t Aİr BaI bÜjaÜD, hÜ ]ztI hO – 'tuma Ammaa ko Gar kI dohrI‚ baabaUjaI kI SaanaÀ tU BaaBaI ko jaUD,o ka ipnaÀ BÜOyaa kI mauskana'. drAsala Saaint saumana ko p`omagaItÜM mÜM khIM–khIM ragaa%mak baÜQa ka rMga [tnaa gahra Aİr caTK hO ik vah ek baargaI ŸndgaI kI saarI kD,vaI saccaašyaÜM kÜ AÜJala kr dota hO. kuC eosÜ hI caTK rMga kÜ dSaa-ta huAa ]naka ek gaIt hO 'tumhara naama' – 

                kosar rMga rMgaa mana mÜra

                sauAa–pMiKyaa Saama hO

                baD,o Pyaar sÜ saat rMga mÜM

                ilaKa tumhara naama hO.

                                 ³tumhara naama‚ pR0 31´

ApnaI gaIta yaa~a ko phlÜ dİr mÜM Saaint saumana nÜ eosÜ AnÜk gaIt ilaKo hOM‚ ŸnamÜM s~I–pu$Ya ko AntrMga irStÜM Aİr naarI–saMGaYa- ko ivaiBanna phlaU Kula kr saamanÜ Aato hOM.  kuC eosÜ gaIt [sa saMcayana mÜM BaI Saaimala ikyÜ gayÜ hOM Aİr [na gaItÜM ko maaQyama sÜ na kovala s~I ko p`Naya–Baava kI Jalak imalatI hO bailk [na gaItÜM ko maaQyama sÜ naarI ko jaIvana saMGaYa- Aİr s~I–ivamaSa- ko Anya vaRh%tr sarÜkarÜM kI BaI p`BaavaSaalaI AiBavyai@t yahaM doKnÜ kÜ imalatI hO. yah ]nhIM ko ]da%t saÜca ka p`maaNa hO ik vÜ s~I kÜ pUrI pRqvaI maaM ko saadRSya mÜM doKtI hOM– 

                tU pUrI pRqvaI hÜ maaMÀ sapnaÜM mÜM rÜja saulagatI

                }pr }pr zÜsa magarÀ BaItr sÜ bahut QaQaktI.

                         ³pUrI pRqvaI maaM– pR041´

[na gaItÜM mÜM maaM‚ dadI‚ kakI‚ navakI BaİjaI‚ ranaI bahnaa jİsÜ Aa%maIya sambaÜQanaÜM ko maaQyama sÜ s~I ko pairvaairk irStÜM‚ ]sako raga–rMga‚ sauK–duK‚ maana–sammaana‚ saMGaYa- Aİr jaIvana mÜM ]sakI sakara%mak BaUimaka kÜ roKaMikt krnÜ ka jaÜ Anaayaasa ]Vma yahaM huAa hO‚ vah vaakš bÜjaÜD, hO. [na janagaItÜM mÜM Gar–pirvaar‚ AMucala Aİr doSa–duinayaa mÜM ApnÜ Aist%va Aİr Aismata ko ilae saMGaYa- krnÜ vaalÜ Ÿna Aama laÜgaÜM kI GarolaU ŸndgaI ko jaÜ Aa%maIya ica~ AMikt hue hOoM‚ ]nhIM sÜ JaaMktI laÜk–saMvÜdnaa ka saİndya- [na gaItÜM kÜ ihndI ko Aama gaItÜM sÜ Alaga‚ ivalaxaNa Aİr AiWtIya banaata hO.

 

,,,pMK pMK Aasamaana ³gaIt–saMcayana´‚ Saaint saumana‚ p`kaSak: AiBaQaa p`kaSana‚ maujaf\frpur ³ibahar´‚ pRYz 124‚ maUlya – 125À–

  

nand BaarWaja
maaca- 15‚ 2005